Beta Festival 2025, bu yıl “su, dil, bilgi ve kuantum hallerinde akış” temasını merkeze alarak izleyicileri, formun çözüldüğü ve yeniden şekillendiği alanlara davet ediyor. Akış, burada bedenlerin, fikirlerin ve bilgilerin birbirine karıştığı, değişimin şiirsel ve politik yönlerinin deneyimlendiği bir hâli temsil ediyor.

Festivalin kurucusu Aisling Murray, temayı geliştirirken üç noktadan yola çıkıyor: su ve limanlar üzerine bir araştırma projesi, Birleşmiş Milletler’in ilan ettiği “Kuantum Yılı”, ve dilin evrimi; anlamın nasıl akışkan, bağlantılı ve dönüştürücü bir süreç olduğuna dair bir düşünce hattı. Murray, Werner Herzog’un Lo and Behold: Reveries of the Connected World belgeselindeki bir sahneden ilham aldığını söylüyor. İnternet öncüsü Ted Nelson’un, çocukken suyun parmaklarının arasından akışını izlerken fark ettiği o “aynı ama farklı” hissi, Murray’e göre bugün teknolojik ve dilsel akışların özünü anlatıyor.

Beta Festival Kurucusu Aisling Murray ve Digital Hub CEO Fiach MacConghail

Bu fikirler, Beta Festival 2025’in çekirdeğini oluşturuyor: Su, veri, dil ve kuantum gibi alanlarda sınırların çözüldüğü; ikiliklerin (analog–dijital, doğa–insan, form–akış) sürekliliğe dönüştüğü bir araştırma alanı. Festival, hızla değişen bir dünyada akışın nasıl bir direniş, hayal gücü ve varoluş biçimi sunduğunu sorguluyor.

Beta, su ile verinin, kimlik ile sistemin, bilim ile anlatının birbirine karıştığı alanlarda akıyor. Dijital okyanuslardan geçirgen altyapılara, spekülatif mercan resiflerinden algılayan heykellere kadar uzanan bir seçkide, sanatçılar ve araştırmacılar şu soruyu yöneltiyor: Belirsizlikle nasıl yaşayabiliriz? Formdan çok akışta nasıl direnç ve yaratıcılık bulabiliriz? Festival, limanlardan ekranlara, ses manzaralarından sanal deneyimlere kadar çok katmanlı bir “değişim topografyası” kuruyor.

Mollie Mia Murphy, Tonog Chladaigh, Local Artists Network (Beta Festival 2025)

7–23 Kasım tarihleri arasında Dublin’in çeşitli noktalarında gerçekleşecek festival, sergiler, performanslar, paneller ve atölyelerle hem eleştirel hem de duygusal bir deneyim alanı yaratıyor. Açılışta Lullahush, elektronik ve geleneksel sesleri harmanladığı performansıyla “akış” temasını işitsel bir biçime dönüştürecek.

Üç ana sergi öne çıkıyor: Dublin Port’taki tematik sergi, Local Artists Network ve Ethics Studio. Yerel sanatçı ağında Caroline MacCathmhaoil, Aoife Dunne, István László ve Mollie Mia Murphy gibi isimlerin işleri yer alıyor. Bu sergilerde ölüm ritüellerinden kuantum belirsizliğe, queer elektroniklerden artırılmış gerçeklik deneyimlerine kadar uzanan işler, teknolojiyi hem bir anlatı aracı hem de direniş zemini olarak ele alıyor.

István László, Suspended Protocols, (Beta Festival 2025)

Festivalin merkezinde yer alan “Undercurrent: As Below, So Above” sergisi, ADAPT Research Centre ve Beta ortaklığında yürütülen yıl boyu süren S+T+ARTS4WaterII programının doruk noktası. Sanatçılar Kat Austen, Lauren Moffatt ve Siobhán McDonald, Dublin Limanı’nı insan ile okyanus arasındaki bir etkileşim alanı olarak yeniden kurguluyor; su, teknoloji ve ekosistemler arasındaki ilişkiyi dönüştürücü bir biçimde sorguluyor.

Programda yapay zekâ, ekoloji ve dijital etik üzerine panellerin yanı sıra; arşiv görselliği, kolektif hayal gücü ve teknolojinin görünmeyen altyapılarına dair atölyeler de yer alıyor. Performanslar, dili ve sesi kullanarak kuantum belirsizliği iz sürerken, sergiler su ve verinin iç içe geçmiş doğasına odaklanıyor.

Beta Festival, 2023’te Aisling Murray ve The Digital Hub ortaklığında kurulan yeni bir sanat ve teknoloji festivali. Henüz üçüncü yılında olmasına rağmen, İrlanda’nın dijital sanat sahnesi için önemli bir buluşma noktası haline geldi. Festivalin amacı yeni teknolojileri halka erişilebilir kılmanın yanında İrlanda’nın küresel teknoloji merkezi rolünü eleştirel bir bakışla yeniden değerlendirmek.

Beta, sanat ve araştırma topluluklarını bir araya getirerek yaratıcılık, tartışma ve deneysel üretim aracılığıyla teknolojiye dair eleştirel farkındalığı güçlendirmeyi hedefliyor. Halkın yeni teknolojilerle hem oyunbaz hem de sorgulayıcı biçimlerde etkileşime girmesini sağlıyor; adeta toplumun “etik beta test” alanını yaratıyor. Festival, dijital sanatçılar ve araştırmacılar için uluslararası bir ağ oluşturmanın yanı sıra üretim desteği, mentorluk, misafir sanatçı programları ve endüstri işbirlikleri ile yaratıcı bir ekosistem inşa ediyor.

Bu yılın programında yapay zekâ ve yaratıcılık, ağ toplumunun çevresel etkileri, veri eşitliği, web3 ve üçüncü kuantum devrimi gibi konular ele alınıyor. Beta’nın temel hedefi ise açık: İnsanlara yeni teknolojileri nasıl düşünecekleri ve kullanacakları konusunda ilham vermek; İrlandalı sanatçı ve araştırmacıları küresel sanat-teknoloji sahnesinde görünür kılmak.

Kaynak: https://2025.betafestival.ie/