Piksel.Bülten, 1970’ten bugüne her yıl LGBTİ+ Onur Ayı olarak kutlanan Haziran’ı geçtiğimiz sene de olduğu gibi günümüz medya sanatındaki queer yaklaşımlarla uğurluyor. Bu bağlamda, dünyanın dört bir yanından sanatçıların medya sanatı ve queer teoriyi birleştiren yaratıcı pratiklerine yer veriyoruz. Rosa Nussbaum’dan Kevin Brophy’e, Danielle Brathwaite-Shirley’den Alex Mirutziu ve TengChao Zhou’ya kadar, her biri kendi eşsiz diliyle queer varoluşun sınırlarını yeniden tanımlıyor.

Geleneksel olarak erkeklerin hakimiyetinde görünen medya sanatına queer feminist bir perspektiften bakmayı amaçlayan bu seçki, teknolojinin, queer bedenler üzerindeki etkisini nasıl şekillendirdiğini ve bu dinamiklerin gelecekte nasıl bir yöne evrileceğini tartışmaya açıyor. Teknolojinin geleceğimizi hızla şekillendirdiği günümüzde, teknoloji, sanat ve queer beden arasındaki ilişki nerede konumlanıyor?

Şimdi, sanatçıların kişisel hikâyelerine yakından göz atalım!

Bedensel Deneyimler: Rosa Nussbaum

Rosa Nussbaum (Kaynak - elsewheremuseum)

Rosa Nussbaum, Austin, Teksas’ta yaşayan bir görsel sanatçı. 2018 yılında University of Texas at Austin’de Transmedia alanında yüksek lisansını tamamlayan Nussbau,  2014’te Wimbledon College of Arts’tan mezun oldu. Nussbaum, performans ve heykel alanlarını araştıran, son dönem teknolojilere vurgu yapan etkileşimli işler üretiyor. Çalışmalarında (kadın) beden ile kurumlar arasındaki ilişkiyi keşfetmeyi amaçlıyor.

Glasgow International (İskoçya), Visual Arts Center (Austin, Teksas) ve Babycastles Gallery (NYC) gibi uluslararası sergi ve platformlarda yer alan Rosa Nussbaum, kadın bedeninin kurumlarla olan temasını ve bu temasın yarattığı gerilimleri odağına alıyor. İzleyiciyi bedensel deneyimler ve teknoloji aracılığıyla düşünmeye davet ediyor.

Karmaşık İlişkilere Dair: Kevin Brophy

Kevin Brophy (Kaynak - elsewheremuseum.org)

Kevin Brophy, Tampa (FL) ve Pittsburgh (PA) merkezli bir performans sanatçısı. Çalışmalarında yapay zekanın önyargılı eğitimi, ekran karşısındaki psikolojik tepkilerimiz ve dilin geçmişten geleceğe kültürel bağlamdaki işlevlerini araştırıyor. Kevin, dijital ve fiziksel mekânların kesişiminden hareketle, sosyal yapının bir parçası olan politik ve kişisel alanlar üzerine düşünüyor. Brophy’nin performansları ve araştırmaları, dilin teknolojik sistemler üzerindeki etkisini ve bireylerin bu sistemlerle olan karmaşık ilişkilerini inceliyor. Sanatçı, yapay zekaya yönelik ironik ve eleştirel bir yaklaşımla dilin nasıl dönüştürüldüğüne dair sorular soruyor.

Rosa Nussbaum & Kevin Brophy, Housewives of the Queer Hearth, 2023

Kevin Brophy’nin dikkat çeken projelerinden biri, Rosa Nussbaum ile birlikte gerçekleştirdiği Housewives of the Queer Hearth. Birbirinden farklı pratiklerin bir araya geldiği bu multimedya yerleştirme, queer feminist bir ütopyayı öneriyor. Çok katmanlı bir yerleştirme olarak kurgulanan proje; dijital medya, performans ve geleneksel dekoratif ögeleri bir araya getiriyor. Yerleştirme, toplumsal cinsiyet ve mimarlık tarihine dair ciddi meseleleri ele alırken, aynı zamanda mizahi ve fantastik bir tonu sahipleniyor. fantezi ve oyunla dolu bir dünya sunarak kuir tarihleri ve mimariyi araştırıyor. Feminist şehir planlarıyla bezeli el yapımı kumaşlar, animasyonlu Toile de Jouy desenli duvar kağıtları ve kuir kültürden esinlenen mizahi dokunuşlar diyaloğa giriyor.

Yerleştirmenin en çarpıcı özelliği ise hiper-uzun, kıvrımlı bir şezlongun üzerindeki video ekranları ve feminist şehir planlarının işlendiği özel kumaşlarla kaplanmış olması. Ayrıca, çift başlı dildo heykeli ve toplumsal tampon yapımı gibi unsurlar da bu yerleştirmeyi dikkat çekici ve eleştirel bir zemine yerleştiriyor.

Gelecek Sadece Bir Ütopya Mı? Danielle Brathwaite-Shirley

Danielle Brathwaite-Shirley (Kaynak - LAS Art Foundation & Alwin Lay)

Danielle Brathwaite-Shirley, animasyon, ses, performans ve video gibi mecralarda üretimlerini gerçekleştiren bir sanatçı. Farklı pratiklerin temas halinde olduğu çalışmalarında siyah trans öznelerin hayatlarını kayda alarak gerçeklik ve kurguyu birleştiriyor. 2021 yılında İngiltere’deki Wysing Arts Centre’da misafir sanatçı olarak bulunan sanatçının çalışmaları; Science Gallery London, David Kordansky Gallery (Los Angeles) ve arebyte Gallery (Londra) gibi birçok önemli mekânda sergilendi.

Danielle Brathwaite-Shirley, The Soul Station, Halle am Berghain, Berlin, 2024

(Fotoğraf - LAS Art Foundation & Alwin Lay)

Brathwaite-Shirley’nin çalışmaları, queer sanatın geleceğine dair temel sorular soruyor: Gelecek sadece bir ütopya mı, yoksa daha karmaşık bir olasılık mı? Sanatçının oyun tabanlı yerleştirmeleri, ziyaretçileri etik, politik ve ahlaki kararlarla yüzleştirerek, dışlanma ve ayrımcılık üzerine düşünmeye davet ediyor. Brathwaite-Shirley, izleyicilerin geçmiş ve günümüz seslerini içeren bir arşivi keşfetmelerine olanak tanıyan oyunlar geliştiriyor ve bu oyunlar, sosyal dışlanma ve marjinalleştirme tarihlerini ele alıyor.

Bedeni Aşmak: Alex Mirutziu

Alex Mirutziu, Gestalt me out, 2018 (Kaynak - e-flux.com)

Sibiu merkezli disiplinlerarası sanatçı Alex Mirutziu, filmleri, heykelleri ve performanslarıyla arzular ve bu arzuların tatmini arasındaki antagonizmayı sorguluyor. Çalışmalarında kimlik meselesini bir transgresyon görevi olarak ele alan Mirutziu, bedenin krizine dair derin sorgulamalar gerçekleştiriyor.

Sanatçının işleri, Royal Academy of Arts (Londra), Venice Biennale ve Havana Biennial gibi prestijli etkinliklerde sergilendi. Mirutziu’nin teorik pratiği, insan hayal gücünü dönüştürerek gerçeği yeniden şekillendirme girişimi olarak görülebilir. Kimliğin geçiciliği ve bedensel sınırların aşılması üzerine odaklanan sanatçı, performanslarında izleyicileri de içine alan bir süreç ve anlatı yaratıyor.

TengChao Zhou: Queer Bedenin Dijital Olanakları

TC Zhou, Southern Wind Algorist, 2023 (Fotoğraf - DMA alum Don Edler)

TengChao Zhou (TC Zhou), Los Angeles merkezli bir medya sanatçısı. Programlama aracılığıyla Çince ve İngilizce dillerini birleştirerek interaktif yerleştirmeler yaratıyor. Zhou’nun işleri, queer hayatları keşfeden deneysel oyunlardan oluşuyor. Çalışmalarında eşcinsel kurtuluş hareketi, cinsellik eğitimi, iktidar baskısı ve queer zamansallık gibi konulara yer veriyor.

TC Zhou, Southern Wind Algorist, 2023 (Fotoğraf - Lauren Villanueva)

UCLA’da Medya Sanatları alanında yüksek lisans yapan Zhou’nun çalışmaları V2_Lab (Rotterdam), Art Machines 2 (Hong Kong) ve SIGGRAPH DAC SPARKS gibi birçok platformda sergilendi. Sanatçı, çalışmalarını şu soru üzerinden temellendiriyor: Eşcinsel bir Çinli medya sanatçısı olmak ne anlama geliyor? Zhou'nun yerleştirmeleri, yapay zekanın iç işleyişine dair sorgulamalar yaparken, bu teknolojiyi yaratıcı biçimlerde uygulamayı hedefliyor.

Yeni Medya Sanatında Queer Yaklaşımlar serimizin geçtiğimiz Haziran'da yayınlanan ilk dosyasına buradan ulaşabilirsiniz!