Medya odaklı sanat yayını Piksel.Bülten'in her yeni sayıda güncellenen sözlüğü.

ASCII Sanatı

ASCII sanatı, sunum için bilgisayarları kullanan ve 1963 tarihli ASCII Standardı tarafından tanımlanan 95 yazdırılabilir karakterden ve tescilli genişletilmiş karakterlerle (ASCII uyumlu karakter setlerinden bir araya getirilen resimlerden oluşan bir grafik tasarım tekniğidir.  Terim ayrıca genel olarak metin tabanlı görsel sanatlara atıfta bulunmak için kullanılır. ASCII sanatı, herhangi bir metin düzenleyiciyle oluşturulabilir ve genellikle serbest biçimli dillerle kullanılır. ASCII sanatının çoğu örneği, sunum için Courier gibi sabit genişlikte bir yazı tipi (geleneksel bir daktiloda olduğu gibi orantısız yazı tipleri) gerektirir.

Bio-hacker - Biohacking

Biohacking, resmi bir kurum veya bilim insanlarının yönlendirmesi, himayesi olmadan, bilimsel deneyler yapan bireylerin hobi, sanat, aktivizm veya finansal kazanç amacıyla yaptığı bir uygulama olarak adlandırılan bir terimdir.

Temel olarak, biyolojinin kendi kendine (DIYbiyoloji) yapılması şeklinde bir tür biyo-mühendisliktir. Kiişilerin, kendi bedenleri, diğer canlılar, organizmalar veya biyolojik süreçler ve araçlar üzerinde, iyileştirmek veya toplumsal bir meseleye işaret etmek amacıyla yaptığı manipülasyonları içeren biohacking, sanatçıların da pratiklerine dahil ettiği bir alandır. Canlı organizmaları veya biyolojik süreçleri içeren sanat eserleri oluşturmak için biyoteknoloji, genetik mühendisliği ve diğer ilgili alanları kullanma uygulamasını ifade eder. Biohacking sanatçıları genellikle bilim insanları ve araştırmacılarla birlikte çalışarak; sanat, bilim ve teknoloji arasındaki ilişkiyi keşfeden ve yaşamın, insan ve hayvan vücudunun sınırlarını sorgulayan eleştirel ve politik eserler oluştururlar. Biohacking bilimle ilgili etik ve toplumsal soruları gündeme getirir. Hackleme eyleminin sistemlerin açıklarını, zayıf yanlarını ve kırılganlıklarını ortaya koymasına benzer bir şekilde, biohacking sanatta karşımıza bir altkültür olarak biyopolitika ile yan yana çıkar.

Biyo-Sanat

Biyo-sanat; sentetik biyoloji, ekoloji ve tıp teknolojileri alanlarından alınan malzemeler ve ekipman ile sanatın resimsel süreçlerinin harmanlandığı bir dizi uygulama için bir şemsiye terimdir. Biyolojik sanat ürününün yaşayan bir canlıyı içeriyor olması, ya da oluşan ürünün biyolojik bir süreç sonucunda gerçekleşmesi gerekiyor.

Çevresel Sanat Deneyimleri

Çevresel (sarmalayan) sanat deneyimleri, VR, AR, XR, holografi ve dijital projeksiyon gibi teknolojilerden yararlanarak izleyicilerin sanat eserinin içine girmesini ve onun içinde bir baş kahraman olmasını sağlamaya yönelik tasarımlardır. Çevresel Medya sanat dışında oyun, reklam gibi pek çok sektörde yer bulmaktadır.

Glitch Sanatı

Glitch sanatı, küratörlüğünde dijital çarpıtmaların kullanımıyla diğer türlerden ayrılan görsel bir stildir. Bu kasıtlı "çarpıtmalar", benzersiz ve fütüristik bir tasarım stili yaratır. Glitch normalde, film veya video oyunlarında hızla düzelen can sıkıcı kısa kesintiler olarak karşımıza çıkar. Glitch sanatı ise bu kesintiler kendiliğinden düzelmediğinde nasıl göründüğünü keşfetmeye odaklanır.

İnteraktif Sanat

İnteraktif ya da etkileşimli sanat, sanatın amacına ulaşmasını sağlayacak şekilde izleyicinin dahil olduğu bir sanat biçimidir. Bazı etkileşimli sanat enstelasyonları bunu, gözlemcinin veya ziyaretçinin eseri fiziksel olarak deneyimlemesiyle; bazıları sanatçı veya izleyicinin sanat eserinin bir parçası olacak şekilde enstelasyonun fiziksel biçiminde değişikliğe sebep olmasıyla sağlayabilir.

Machinima

Machinima, İngilizce'deki "Machine ve Cinema" kelimelerinin birleşiminden türetilmiş, gerçek zamanlı oyun motorlarını kullanarak sinematik prodüksiyon yapılmasına verilen isimdir. Çoğunlukla bilgisayarda animasyonlar oluşturmak için video oyunları kullanılır. Bazen machinimists ya da machinimators olarak adlandırılan machinima tabanlı sanatçılar, telif hakkıyla korunan materyalleri yeniden kullanmaları nedeniyle genellikle fanart işçileri olarak tanımlanırlar.

Medya Sanatı

Medya sanatı, varolmak  için bir teknolojik bileşene bağımlı olan sanat eserlerini tanımlamak için kullanılan genel bir terimdir. Burada kullanılan "medya" terimi, bilgi iletmek ve depolamak için kullanılan herhangi bir ortam olarak görülebilir. Medya sanatı, teknoloji ve dijital kültürü içeren çağdaş bir sanat türüdür ve genellikle bu unsurların insan yaşamını ve iletişimini nasıl etkilediğini araştırır. Medya sanatçıları, yükselen teknolojileri eserlerine entegre ederek geleneksel sanat kategorilerini sürekli olarak yeniden tanımlarlar.

Yıllar içinde, "Medya Sanatı" şemsiyesi altında birçok sanatsal disiplin yer almıştır. Bunlar arasında Biyoteknolojik Sanat, Bilgisayar Sanatı, Dijital Sanat, Elektronik Sanat, Etkileşimli Sanat, Kinetik Sanat, Çoklu Ortam Sanatı, Ağ Sanatı, Robotik Sanat, Ses Sanatı, Uzay Sanatı, Teknolojik Sanat, Video Sanatı ve Web Sanatı sayılabilir.

Robotik Sanat

Robotik Sanat, her biri bir tür robotik veya otomatik teknoloji içeren çeşitli sanat alt türlerini kapsayan geniş bir terimdir. Bunlardan birisi olan “robotik performans sanatı”, "eylem"in tamamının olmasa da çoğunun insanlar yerine robotlar tarafından yürütüldüğü teatral performansların sunumuna atıfta bulunur. Robotik sanat, kinetik sanatın bir formu olarak da değerlendirilir.

Rotoskop Tekniği (Rotoscoping)

1915 yılında animatör Max Fleischer tarafından animasyon karakterlerinin hareketini iyileştirmek ve daha gerçekçi görünmelerini sağlamak için icat edilen rotoskop yöntemi, film görüntülerine manuel olarak kare kare müdahale etmeye dayanır. Rotoskop kısaca, gerçekçi bir görüntü yakalamak amacıyla karakterlerin her hareketinin kare kare çizilmesiyle ortaya çıkan bir teknik. Tekniğin çıkış noktası ve yarattığı büyük etki hakkında kısa bir videoya buradan ulaşabilirsiniz.

Techno-solutionism/Technological Fix/Tekno-çözümcülük

Tekno-çözümcülük, teknolojiyi çeşitli sorunların tek ve kesin çözümü olarak gören bir yaklaşımdır. Savunucuları, toplumsal, ekonomik, çevresel veya siyasi tüm zorlukların teknolojik ilerlemeler ve uygulamalar aracılığıyla çözülebileceğine inanırken, öte yandan bu yaklaşımın karmaşık konuları basitleştirdiğini ve yalnızca teknolojiye dayanmanın potansiyel riskleri ve etik sorunları göz ardı ettiği yönünde eleştiriler getirilmektedir.

Veri Görselleştirme

Veri görselleştirme, bilgi ve verilerin grafiksel gösterimidir. Veri görselleştirme araçları çizelgeler, grafikler ve haritalar gibi görsel öğeleri kullanarak verilerdeki eğilimleri, aykırı değerleri ve kalıpları görmenin ve anlamanın,  erişilebilir bir yolunu sunar. Bu yöntem, bilginin donanımı olmayan  izleyicilerle kafa karışıklığı olmadan paylaşılabilmesi için mükemmel bir yol sağlar.

Büyük Veri ~dünyasında~, veri görselleştirme araçları ve teknolojileri, büyük miktarda bilgiyi analiz etmek ve veriye dayalı kararlar almak için çok önemlidir.

Veri sanatı ise, büyük miktarlardaki bilginin sadece anlaşılabilirlik ya da analiz amacı ile değil, sanatsal ve estetik motivasyonlarla  kullanılması ile üretilen eserleri tanımlayan bir kavramdır.

Video Oyunu Sanatı

Video oyunu sanatı; sanatsal mecra olarak video oyununu kullanan, bilgisayar sanatının spesifik bir formudur. Video oyunu sanatı genellikle yama ya da mod yapımını içerir. Günümüzde bilgisayar oyunlarının yapısı çok daha farklı bir mercek altında incelenmekte ve sanatsal bir değerlendirmeye alınmaktadır. Sıfırdan ya da belirli bir oyunu değiştirerek sanat oyunu yapımını da kapsar.

Yapay Sinir Ağları

“Big Data (Büyük Veri)” olarak sınıflandırılan devasa veri dizilerini analiz ederek bu analizler üzerinden elde edilen çıkarımları matematiksel olarak modelleyebilen, oluşturulan modeller aracılığıyla benzer çıkarımlar üreten, tahmin eden veya bu çıkarımları tanıyabilen bilgi işlem sistemleridir.

Yapay Zeka / Artificial Intelligence

Yapay zeka; görsel algılama konuşma, tanıma, karar verme ve diller arasında çeviri gibi normalde insan zekası gerektiren görevleri yerine getirebilen bilgisayar sistemlerinin teorisi ve gelişimine verilen isimdir. Günümüzde estetik kararlar verebile üzerine çalışan yapay zeka örnekleriyle sanat ile kesişimi bulunan bir disiplin haline gelmiştir.

Yapay zekanın yakın zamanda en hayret uyandıran kullanım senaryolarından biri ilk kez 2021'in başında tanıtılan DALL-E programı oldu. Rastgele gireceğiniz metinlere uygun görüntü üreten DALL-E, fotorealistik görsellerden illüstrasyonlara kadar çok geniş bir yelpazede çıktı üretebiliyor. Öyle ki DALL-E'nin çok daha güçlü ikinci sürümü, etik kaygılar ve güvenlik endişeleri sebebiyle doğrudan kullanılamıyor. Onun yerine bir bekleme listesi formu doldurmanız gerekiyor.