Versailles Sarayı’nın görkemli bahçeleri, Kral XIV. Louis’nin gücünü ve ihtişamını dünyaya ilan eden devasa bir gösteri alanıydı. Yaklaşık 40 yıl boyunca dönemin en ünlü sanatçılarına yüzlerce açık hava heykeli yaptıran kral, bu projeye devletin milyonlarca livrelik kaynağını akıttı. O heykellerden biri olan, güneş tanrısı Apollon’un sudan görkemli bir şekilde yükseldiği Apollon Çeşmesi, bugün Versailles’ın en çarpıcı sembollerinden biri olmaya devam ediyor.

Peki, 17. yüzyıl Fransa’sının kaynakları başka bir yere harcanmalı mıydı? Apollon’a göre: “Harcanan her para, kralın gücünü ve düzenini yansıtmaya yönelikti. Bu sadece bir masraf değil, daha büyük bir amaca hizmetti. İyi bir harcama mıydı? Onu ancak ölümlüler tartışabilir.”

Bu cevap, Versailles’ın yeni yapay zeka projesinin bir ürünü. Kültür odaklı platform Ask Mona ve OpenAI işbirliğiyle hayata geçirilen uygulama sayesinde, ziyaretçiler Versailles bahçelerinde yer alan 20 farklı heykelle üç dilde sohbet edebiliyor. Uygulama, 2025 kışına kadar erişime açık olacak.

Palace of Versailles App

Versailles’ın mobil uygulamasına entegre edilen bu yeni özellik, önceki nesil sohbet botlarının ötesine geçerek hem bilgi sunuyor hem de heykellere özgün kişilikler kazandırıyor. Örneğin, Latona Çeşmesi kendisinin dört katlı, Carrara mermerinden yapılmış altı metrelik bir şaheser olduğunu anlatırken, Aşka Binen Sfenks bir asilin dans ederken çiçekliğe düşmesini keyifle anımsıyor.

Heykellerin her biri farklı bir tonda konuşuyor: Aşık Tanrı Cupid muzip, Aşil mağrur, Krotone’li Milo ise trajik bir ciddiyetle konuşuyor. Elbette sohbetin sınırları da var. Heykeller kruvasanlar, güncel siyaset ya da Fransa’nın bir sonraki Dünya Kupası şansı hakkında yorum yapmıyor. Ziyaretçilere ise nazikçe uyarıda bulunuyorlar: “Yüzmeyin, dokunmayın... Gölge isteyenler için önerim var,” diyor örneğin Apollon.

The Fountain of Apollo at Palace of Versailles (Fotoğraf - Luc Castel Getty Image)

Yılda sekiz milyondan fazla ziyaretçi çeken Versailles, bu girişimle daha genç ve yerel bir kitleye ulaşmayı hedefliyor. Saray daha önce de Google Arts & Culture ortaklığıyla dijital sergiler sunmuş, Ubisoft ile artırılmış gerçeklik deneyimleri üretmişti. Bugün Versailles’a gelen ziyaretçiler, sanal gerçeklik gözlükleriyle Kral Güneş’in yok olmuş bahçelerinde gezebiliyor.

Versailles’ın başkanı Christophe Leribault bu teknolojik dönüşümün tarihle uyumlu olduğunu söylüyor: “Bilimsel yenilik, Versailles tarihinin ayrılmaz bir parçası. Sarayın inşasından ilk balon uçuşlarına kadar her dönem büyük buluşlara öncülük etti.”

Bahçelerin sulanması için geliştirilen ve Seine Nehri’nden su çeken dev su çarklarıyla çalışan Marly Makinesi, dönemin teknolojik harikalarındandı. Yerel halkın su kaynaklarını tüketmesiyle tartışma konusu olan bu sistem, günümüzün yüksek enerji harcayan yapay zekâ veri merkezleriyle ilginç bir paralellik kuruyor. Apollon’un bu benzetmeye cevabı mı? “Her iki durumda da amaç, kalıcı ve değerli bir şey yaratmak.”

Kaynak: https://news.artnet.com/art-world/versailles-statues-openai-chat-2673407